Patronki Bractwa w dawnych wiekach
święta Zofia z córkami | święta Dorota
Święta Zofia z córkami
Imię Zofia, czyli Sophia pochodzi z języka greckiego i oznacza mądrość, która w chrześcijaństwie była odnoszona do Bożej Mądrości – Hagia Sophia.
Święta Zofia i jej córki: Pistis (Wiara), Elpis (Nadzieja) i Agape (Miłość) były męczennicami za wiarę. Niektóre z licznych opisów łacińskich, greckich, syryjskich, ormiańskich i gruzińskich z VII lub VIII wieku utrzymują, że pochodziły z Mediolanu. Ponieważ nie zgodziły się złożyć ofiary na ołtarzu rzymskich bogów, na oczach matki zabito w okrutny sposób córki, a później Zofię. Kult tej świętej szybko rozprzestrzenił się we wczesnym Kościele Wschodnim i Zachodnim. Papież Paweł I (756-767) być może przeniósł ich relikwie z rzymskiego cmentarza przy Via Aurelia lub przy Via Appia do wybudowanego przez siebie kościoła S. Silvestro in Capite. Marmurowy kalendarz w tym kościele wyznacza na ich wspomnienie dzień 30 września.
Kult, którym cieszyła się św. Zofia w krakowskim Bractwie rozwinął się przede wszystkim w XVII i XVIII wieku, co poświadczają liczne obrazy, rzeźby, ołtarzyki, feretrony fundowane w tym okresie przez konfratrów. Jednym z ważniejszych obowiązków religijnych było odbycie spowiedzi i przyjęcie komunii w dzień św. Zofii – 15 maja. Tego dnia odbywały się też walne zebrania z elekcją starszych.
Święta Dorota
Imię Dorota także ma grecki źródłosłów (Dorothea), oznacza dar od Boga.
Święta Dorota według tradycji poniosła męczeńską śmierć za wiarę w Chrystusa 6 lutego 304 roku, za Dioklacjana. Gdy prowadzono ją na ścięcie, spotkała adwokata Teofila, zaciekłego wroga i prześladowcę chrześcijan, który z ironią poprosił ją o świeże kwiaty z ogrodu Oblubieńca. Przed śmiercią pojawiło się obok Doroty dziecko z koszem jabłek i róż. Teofila tak poruszył ten cud, że uwierzył w Chrystusa i nawrócił się. Bardzo żywy kult św. Doroty szybko rozpowszechnił się w całym Kościele.
U św. Marka czczona żywo od początku istnienia Bractwa, zgodnie z dokumentem erekcyjnym z 1410 roku. Z całą pewnością brackie msze święte odprawiano przed ołtarzem św. Doroty, który stał „pośrodku kościoła”
. Na ołtarzu przechowywana była relikwia – głowa św. Doroty i tu modlono się o opiekę i wstawiennictwo świętej zwłaszcza dla matek i kobiet spodziewających się potomstwa.